به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، همزمان با روزهای دهه اول بهمن ماه خورشیدی جشن سده سوزی ایرانیان به مناسبت فرارسیدن بهار برپا می شود و هیمه های آتش بروی هم قرار می گیرند تا گرمابخش زمین باشند و نوید آمدن بهار را به زمین بدهند.

آنچه در متون تاریخی در باره سده آمده است نشانگر جشنی بزرگ در آئین ایرانیان باستان با نام سده یا سده سوزی یا ست است، جشنی که به یمن زنده شدن طبیعت و شروع بهاری دیگربرپا می شود.

این جشن که سنت دیرینه ایرانیان است در آثار ادبی و تحقیقی دانشمندان بزرگی چون ابوریحان بیرونی نیز جای دارد به گونه ای که وی در یکی از کنب خود در این خصوص گفته است که سده را از آن رو سده می گویند که 50 روز و 50 شب پیش از بهار است.

جشن سده آئین باستانی ایرانیها

خلف تبریزی نیز در کتاب "برهان قاطع " بیان کرده است که کیومرث به یمن وجود سه فرزند اناث و ذکور خود جشنی بزرگ برپا کرد و آتشی بزرگ برافروخت و مردم ایران زمین را مهمان کرد به این دلیل این روز را سده می گویند.



از سوی دیگر برخی متون تاریخی این روز را روز نبرد فریدون آزاده با ضحاک ماردوش نامیده اند.

اما سده در آثار شعرای ایران زمین نیز جای ویژه خود را دارد منوچهری دامغانی شاعر بلند آوازه ایرانی در این باره سرورده است که، "نیک بیامدست به پنجاه روز پیش/ جشن سده ،   طلایه دار نوروز و بهار".

سده در مناطق مختلف ایران با نام های مختلفی برگزار می شده است که امروزه کمتر از آن اثری هست در خراسان با نام " سره " در مناطق اراک با نام " جشن چوپانی" در خمین با نام "کرده " و در دلیجان با نام "هله هله " جشنی بزرگ شبیه سده برپا می شده است.

در هر حال جشن سده یکی از آئینهای ایرانی است که در استان کرمان به دلیل وجود تعداد بیشتر زرتشتیان سابقه دیرینه ای دارد جشنی که همراه با شاهنامه خوانی و اوستا خوانی است و در پایان موبدان زرتشتی آتش بزرگی را به پاس شکستن یخ زمستان برپا می کنند که به اعتقاد آنان این گرمای مهر بخش آتش زمین را در بیداری دوباره برای میزبانی بهار آماده می کند.

بزرگترین جشن سده ایران در کرمان برگزار می شود

رئیس انجمن زرتشتیان کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان با اشاره به اینکه این انجمن به دلیل محدودیت جا و مکانی پذیرای تعداد محدودی میهمان است گفت: امسال نیز همزمان با دهم بهمن ماه خورشیدی و مصادف با روز مهر ایزد جشن باستانی و ایرانی سده را در خیابان سده کرمان برگزار می کنیم.



سیروس نیکبخش افزود: از آنجا که انسجام بیشتری بین زرتشتیان استان کرمان وجود دارد و صاحب انجمنی ویژه خود هستند  یکی از استانهای مهم و پرسابقه برگزاری جشن سده است و در اینکه این جشن سابقه اش به چند سال پیش برمی گردد اطلاع دقیقی در دست نیست.

وی از مقدمه چینی جوانان و بانوان زرتشتی برای این جشن از هفته های قبل از روز ده بهمن ماه خبر داد و گفت:  پذیرایی با غذای مخصوص مراسم و همچنین آماده کردن  جا و محل آتش و محل سخنرانی و اوستا خوانی بخشی از مقدمات برپایی جشن سده در کرمان است که بیشتر بار برپایی مراسم بر دوش جوانان و بانوان زرتشتی است.

وی خاطر نشان کرد: هم اکنون تعداد زرتشتیان استان حدود دو هزار نفر است و قبلا تعداد بیشتر بوده که در زمان پهلوی به دلیل مهاجرتهایی که به تهران داشتند جمعیت زرتشتیان کرمان کمتر شد و امروز اغلب زرتشتیان مقیم تهران را زرتشتیان کرمان تشکیل می دهند.

وی یادآورشد: جشن سده از مدتها قبل برنامه ریزی می شود به طور مثال قبلا برای برپایی آتش به صحرا می رفتند و هیمه می آوردند که بیشتر از "درمنه" و "اغیج" برای هیمه آتش استفاده می شد ولی امروزه به دلیل عدم تخریب محیط زیست و بنا به درخواست خودمان و به پاس  احترامی که به طبیعت می گذاریم  از هر نوع چوبی که از هرس درختان شهری کنار گذاشته می شود آتش سده را  برپا می کنیم.

نیکبخش تصریح کرد: این یک جشن ایرانی است و مراسم سده همراه با سخنرانی اساتید، اوستا خوانی و شاهنامه خوانی است سپس در پایان آتش سده توسط موبدان که ملبس به لباس مخصوص سفید رنگ می شوند برافروخته  و زمین آماده پذیرفتن بهار می شود.

سده آماده سازی طبیعت برای پذیرش بهار است

وی افزود: بسیار دوست داریم همه میهمانانی که از نقاط مختلف کشور برای این مراسم باستانی می آیند را در مراسم شرکت دهیم ولی متاسفانه بنا به دلیل محدودیت هایی که اعلام شد کارتهای معدودی آماده شده و به میهمانان مراسم داده می شود.



وی گفت: جشن مهرگان که یکی از دیگر جشن های ایرانی است در وقتی برپا می شود که کشاورزان محصول خود را درو کرده و می توانند محصولات خود را در این جشن توزیع کنند یا مصرف کنند و این فلسفه جشنهای ایرانی است که در هماهنگی با طبیعت برگزار می شوند.

رئیس انجمن زرتشتیان کرمان یادآورشد: جشن سده آمادگی طبیعت برای ورود به فصل نو و نوروزباستانی  است و به همین دلیل در موقعی برگزار می شود که خود طبیعت نیز مقدمه رسیدن بهار را با گرم شدن تدریجی زمین فراهم می کند.

اغلب کرمانیها در عمر خودشان یکی دو بار جشن سده به ویژه آتش گرفتن هیمه ها را از نزدیک دیده اند و نوجوانان و کودکان از برافروختن آتشی به آن عظمت لذت وافر برده اند  با توجه به تمام موارد گفته شده درباره سده این تنها یک جشن نیست بلکه سنتی است ایرانی که با توجه به غفلت دیگر ایرانیها زرتشتیان آن را زنده نگه داشته اند تا نسل به نسل به امروز رسیده است و این همان جشن بیدار باش طبیعت است.